อินเดียแซงหน้าไทย รั้งตำแหน่งผู้นำส่งออกข้าวของโลก
อินเดียและไทยเป็นคู่แข่งในการส่งออกข้าวไปต่างประเทศ ในขณะที่ไทยภาคภูมิใจกับข้าวหอมมะลิหรือข้าวพันธุ์ปทุมธานีที่ติดเกรดบนของตลาดโลก อินเดียก็ค่อยๆ ตีตลาดด้วยข้าวบาสมาติ (Basmati) เม็ดเรียวและร่วนและข้าวชนิดอื่นๆ ที่หลากหลาย สื่ออินเดียได้ประโคมข่าวเมื่อวันที่ 21 ก.พ. 55 ว่า ล่าสุด อินเดียได้แซงหน้าไทยเป็นผู้นำการส่งออกข้าวอันดับหนึ่งของโลกเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
สถิติที่วัดระหว่างเดือน ต.ค. 2554 จนถึงเดือน ม.ค. 2555 เป็นครั้งแรกในรอบสี่ปีที่อินเดียแซงหน้าไทยในปริมาณการส่งออกข้าวไปต่างประเทศกว่า 2.3 ล้านตัน ในขณะที่ไทยส่งออกเพียง 2 ล้านตัน
ไทยเสียเปรียบอินเดียในเรื่องราคาเนื่องจากข้าวไทยจัดอยู่ในกลุ่ม premium และหลังจากนโยบายรับจำนำข้าวของไทยทำให้ราคาข้าวไทยพุ่งสูงจากตันละ 525-575 ดอลล่าร์สหรัฐ เป็น 660 ดอลล่าร์สหรัฐ อินเดียจึงใช้โอกาสนี้เพิ่มโควต้าการส่งออกข้าวที่ไม่ใช่ข้าวบาสมาติเพิ่มจาก 2 ล้านตัน เป็น 4 ล้านตันทันที
นาย Om Prakash Arora ประธานสมาคมนายหน้าค้าข้าวปัญจาบ-หรยาณะ กล่าวว่า ปัจจัยเรื่องราคาที่แตกต่างดังกล่าว ทำให้ความต้องการข้าวอินเดียในอินโดนีเซียและกลุ่มประเทศแอฟริกาเพิ่มขึ้นทันที นาย Vijay Setia ประธาน All India Rice Exporters Association กล่าวว่า ตลาดต่างประเทศมีความต้องการข้าวอินเดียสูง และคาดว่าปริมาณการส่งออกจะเพิ่มขึ้นมากกว่า 3.5 ล้านตันในปีนี้ นอกจากนี้ อินเดียเล็งจะรุกตลาดข้าวบาสมาติซึ่งเป็นข้าว premium ของตัวเอง หากได้รับอนุญาตจากรัฐบาลให้ลดเพดานราคาจากตันละ 900 ดอลล่าร์สหรัฐ ให้เหลือ 700 ดอลล่าร์สหรัฐ
ในปี 2554 นี้ อินเดียคาดว่าจะผลิตข้าวได้มากกว่า 102 ล้านตัน ซึ่งทำให้รัฐบาลหมดความกังวลเรื่องการขาดแคลนข้าวภายในประเทศ อีกทั้งปริมาณความต้องการข้าวในตลาดต่างประเทศกว่า 30 ล้านตัน ทำให้หนทางการส่งออกข้าวของอินเดียสดใส โดยเฉพาะในตลาดที่ไทยครอง เช่น แอฟริกา อินโดนีเซีย มาเลเซีย บังกลาเทศ และเนปาล
ในปี 2554 ไทยส่งออกข้าวทั้งหมด 10.5 ล้านตัน แต่ในปี 2555 นี้ อาจจะลดลงเหลือเพียง 7 ล้านตัน ในขณะที่อินเดียส่งออกในช่วงปี 2553-2554 เพียง 2.2 ล้านตัน แต่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นถึง 7 ล้านตันในปี 2554-2555 โดยอินเดียคาดการณ์ไว้แล้วว่า ผลผลิตข้าวของอินเดียที่เพิ่มขึ้นกว่า 6 เปอร์เซ็นต์ จะเพิ่มส่วนแบ่งตลาดการส่งออกในปีนี้ จากเดิม 7 เปอร์เซ็นต์ เป็น 21 เปอร์เซ็นต์
นอกจากไทยแล้ว เวียดนามและปากีสถานก็เป็นคู่แข่งการส่งออกข้าวของอินเดีย นอกจากปัจจัยราคาของข้าวอินเดียที่ถูกจนทำให้มีแต้มต่อแล้ว ในช่วงปลายปี 2554 ที่ผ่านมา ค่าเงินอินเดียที่อ่อนตัวลงก็ทำให้มูลค่าการส่งออกข้าวอินเดียเพิ่มขึ้นเช่นกัน
คณิน บุญญะโสภัต
รายงานจากกรุงนิวเดลี
22 ก.พ. 2555
